Gisteren schreef ik uit oprechte verontwaardiging omtrent het ontslag van Dyab Abou Jahjah bij DS een korte tekst (zie hier). Die reactie stuurde ik vervolgens ook als lezersbrief naar Karel Verhoeven. Hij was zo attent uitgebreid op mijn email te reageren. Hieronder vindt u zijn reactie, en vervolgens mijn wederwoord:
1—–
On 16 Jan 2017, at 23:26, Karel Verhoeven wrote:
Beste meneer Van Branden,
Dank voor uw kritische reactie. Het was allerminst een evidente beslissing om Dyab Abou Jahjah niet langer als columnist van de krant te publiceren. U vindt mijn motivatie op de opiniepagina’s vandaag. Vorige week schreef ik er ook al een redactioneel commentaar over. Alles heeft te maken met context. De eenvoudige vraag is waar ‘any means necessary’ ons leidt in de precieze omstandigheden waarin Dyab Abou Jahjah de uitspraak lanceerde en wat dat impliceert. U vindt die omstandigheden in het stuk vandaag beschreven. In eer en geweten: ik kan die uitspraak in die omstandigheden niet verdedigen als deel van het democratische debat dat wij willen voeren. Natuurlijk moet de hoofdredacteur niet voor elke uitspraak van een columnist kunnen gaan staan. Maar geweld is een fundamentele kwestie. Ik merk trouwens dat geen van de verdedigers in opinieartikels op verschillende fora ‘any means necessary’ onderschrijven, ondanks redeneringen dat ze kan vallen binnen internationaal recht. Ze vinden dat deze uitspraak tot de vrije meningsuiting moet kunnen behoren. Ik ben het met hen eens. Dyab moet dat kunnen zeggen en schrijven. Ik zal vechten voor zijn recht dat te kunnen doen. Maar in de krant trekt ik de lijn elders.
Met vriendelijke groet,
Karel Verhoeven
De Standaard
Hoofdredacteur
2—–
Beste Meneer Verhoeven,
Oprecht dank voor uw reactie. Ik had er geen verwacht en apprecieer uw uitgebreid antwoord des te meer. Uw argumentatie vind ik echter een zwaktebod.
U wist natuurlijk best wat u drie jaar geleden in huis haalde. Uzelf en uw krant werden er sinds dag één fel om bekritiseerd. In de rand van vele debatten deed Abou Jahjah doorheen die drie jaar op allerlei sociale media vele voor discussie vatbare uitspraken. De “any means necessary” uitspraak was daarbij niet eens één van de meest controversiële. Daarom kan ik me niet van de indruk ontdoen dat uw beslissing eerder moet gezocht in een toegeven aan de niet aflatende en steeds luider klinkende kritiek van een deel van uw lezerspubliek, de eigenaren, uw adverteerders, en niet in het minst een aantal NVA-politici. Mocht deze factoren absoluut geen rol hebben gespeeld in uw beslissing, dan excuseer ik me graag voor deze hypothese.
Verder valt op te merken dat u Abou Jahjah afrekent op basis van een twitter bericht, en niet op basis van zijn uitspraken in voorbije columns. Ik kan alleen maar hopen dat mijn werkgever (een internationaal software bedrijf) geen aanstoot neemt dat zijn regionaal directeur (ondergetekende) uiterst linkse standpunten inneemt en zich uitspreekt tegen Trump, die zij openlijk steunen. Voor ik het weet wordt ik ontslagen. U vindt dat mogelijk niet vergelijkbaar, maar het is het natuurlijk wel. Velen doen in de vlaag van het moment controversiële uitspraken op sociale media. Weinigen worden er op afgerekend. Nog minder worden er voor ontslagen.
Met uw beslissing stapt u in een trend die al een paar jaar zichtbaar opgang maakt, namelijk het verschuiven van onze kijk op vrije meningsuiting van mogelijk subjectief schadelijk voor het individu naar zogezegd objectief schadelijk voor de maatschappij. Op het eerste zicht lijkt dit een verdedigbaar standpunt. In werkelijkheid kampt deze nieuwe visie op de vrije meningsuiting met dezelfde en evenveel problemen als elke andere roep tot beperking van dit fundamenteel recht. Het idee dat het spuien van haat en het pleiten voor geweld schadelijk is voor de maatschappij is niet alleen kortzichtig, maar ook feitelijk onjuist. Hoe pijnlijk, schofferend of gevaarlijk de ideeën van sommigen ook mogen zijn, toch is het in ons collectief voordeel iedereen een stem te geven.
U heeft drie jaar geleden met volle kennis van Abou Jahjah’s opinies en vroegere uitspraken beslist hem die stem te geven. Het sierde u en uw krant. Het had u vervolgens nog meer gesierd wanneer u zich in uw opiniestuk fel had uitgesproken tegen Abou Jahjah, om hem vervolgens de kans te geven zijn standpunt te verduidelijken en eventueel te nuanceren. Nu plaatst u hem uit het centrum van de discussie. Tuurlijk zal About Jahjah nog steeds zijn stem vinden. Alleen wordt het nu vermoedelijk preken voor eigen parochie. En op die manier hebt u uw eigen lezerspubliek en bij uitbreiding Vlaanderen een kritische stem ontzegt.
U stelt voor het recht op vrije meningsuiting te willen vechten. In deze extreme tijden zal uw belofte ongetwijfeld nog meermaals getoetst worden. Ik hoop dat het dan wel de moeite zal zijn.
Vriendelijke en oprechte groeten,
Bruno van Branden.